İnşaatı tamamlanan ve yapı kullanma izni alma aşamasına gelen tüm yapı türlerinde, taşeron veya müteahhidin vergi ve sigorta borcu olduğu gerekçesiyle yapı kullanma izin belgesi verilip verilemeyeceği konusunda Bazı SGK il müdürlüklerince tereddüt duyulmakta , öncelikle prim alacağının tahsili amacıyla malik veya malikler prim ödemeye zorlanmaktadır.
SGK ‘nın 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’nun 17/04/2008 tarihli ve 5754 sayılı Kanunla değişik 90’ıncı maddesinin dördüncü fıkrası ile belediyeler veya özel idareler tarafından geçici iskân veya yapı kullanma izin belgesi verilmeden önce yapılan inşaat dolayısıyla Sosyal Güvenlik Kurumuna borçlarının bulunmadığına dair belge istenmesi zorunluluğunu dayanak yapmaktadır.
Ancak uygulamada yapı taşeron veya müteahhidinin vergi ve sigorta borcundan dolayı yapı kullanma izni verilememesinin bina sahiplerinin mağduriyetine sebep olması nedeniyle , 3194 sayılı İmar Kanununun 28’inci maddesi, 09/12/2009 tarihli ve 5940 sayılı Kanunla değiştirilmiş ve onuncu fıkrasına “Fenni mesullerce denetime ilişkin mimarlık ve mühendislik raporları hazırlanan, yapı sahibi, fenni mesuller ve ilgili idare elemanlarının birlikte düzenlediği tespit tutanağı ile tamamlandığı belirlenen, ancak, yapı müteahhidi veya taşeronun yapım işlerinden doğan vergi ve sigorta primi borçlarının ve diğer sorumluluklarının gereğinin yerine getirilmemesi sebebiyle yapı kullanma izin belgesi verilmesi işlemleri tamamlanamayan yapılar için, yapının müteahhidi olmayan yapı sahibinin talebi üzerine, ilgili idarece durum tespit edilerek yapı kullanma izin belgesi verilir.” hükmü eklenmiştir.
Bu düzenleme sonrası “yapının tamamlandığını gösteren tespit tutanağı düzenlenmesi” ve “yapının müteahhidi olmayan yapı sahibinin talebi” olmak üzere sadece iki şart bulunduğu hallerde maliklere borçsuz yazısının verilmesi gerekmektedir. Dolayısıyla yapıda müteahhidin sahibi/hissesi olması, diğer yapı sahiplerinin yapı kullanma izin taleplerinin karşılanmasına engel teşkil etmeyecektir. Yapı kullanma “İSKAN “ izni için müracaat eden kişi (yapı sahibi) “yapı müteahhidi” değilse, müteahhidin vergi ve sigorta borcu bulunsa bile izin talebinin gereği yerine getirilmelidir. Diğer bir ifade ile bu düzenlemeyle yapı müteahhidinin kusuru sebebiyle bina sahibinin cezalandırılması manasına gelen uygulamaya son verilmiştir.
T.C. ÇEVRE VE ŞEHİRCİLİK BAKANLIĞI Mesleki Hizmetler Genel Müdürlüğü Sayı :17576483-045.01
Konu : Görüş (Kısmi Yapı Kullanma) Dosya : 382093035 sayılı görüş yazısında da bu konu tüm ayrıntıları ile ele alınmış ve SGK Müdürlükleri’ne, Belediye Başkanlıklarına ve İl Özel İdare Müdürlüklerine açıklama yapılmış.
